ΟΙ ΕΡΓΟΛΑΒΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΒΡΩΜΑΝΕ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΑΠ’ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ…
Ιστορική Αναδρομή
Το καθεστώς των εργολαβιών συνδέεται με την όρθωση αλλά και την αναδιάρθρωση του ελληνικού καπιταλισμού, δηλαδή εμφανίζεται τη δεκαετία του ’80 (δεκαετία της οποίας προηγήθηκαν πολλοί εργατικοί και κοινωνικοί αγώνες) για να καθυποτάξει και να παρακάμψει τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος εκείνης της εποχής.
Κατά τη δεκαετία του ’90 και των ’00 οι εργολαβίες εξαπλώθηκαν σε ευρεία κλίμακα στον εργασιακό βίο, υποκαθιστώντας το ρόλο του κράτους ως εργοδότη σε αρκετές υπηρεσίες ή βιομηχανίες, ενώ έφτασαν στο απόγειο τους στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, τη στιγμή δηλαδή της ψευδεπίγραφης κορύφωσης του ελληνικού καπιταλισμού.
Τα τελευταία χρόνια, οι πελατειακές σχέσεις που είχαν οι μεγαλοεργολάβοι με το κράτος γίνονταν ολοένα και πιο εμφανείς σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, με αποτέλεσμα να γίνονται προσπάθειες σε επικοινωνιακό επίπεδο να αποκοπεί ο ομφάλιος λώρος κράτους-εργολάβων.
Γιατί οι εργολαβίες μπήκαν στις δημόσιες υπηρεσίες;
Οι εργολαβίες μπήκαν στις δημόσιες υπηρεσίες γιατί:
Διευκολύνουν τη μείωση του εργατικού κόστους αλλά και την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Η ευκολία στις απολύσεις είναι μεγαλύτερη από ότι στο δημόσιο γεγονός που βοηθά πολύ στην ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων ανάμεσα σε εργοδότη-εργαζόμενο.
Η εργοδοτική τρομοκρατία έχει πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί (βλ. δολοφονική απόπειρα στην Κ. Κούνεβα, 2009)
Η διαίρεση μεταξύ των εργαζόμενων εντείνεται αφού για την ανανέωση των συμβάσεων οι περισσότεροι επιλέγουν τις ατομικές λύσεις, αντί για τη συλλογική διεκδίκηση με μαζικούς όρους.
Συγκροτείται έτσι, ένα εργατικό δυναμικό πιο ελαστικό, πιο “ελέγξιμο” και εντέλει πιο φτηνό. Οι εργολαβίες αποτελούν λοιπόν, ένα «δούρειο ίππο» προκειμένου να παρακαμφθούν εργατικά κεκτημένα στο δημόσιο τομέα.
Ποιος είναι ο στόχος στην υπογραφή συμβάσεων μικρής διάρκειας (μερικών εβδομάδων ακόμα και ημερών )
Γίνεται εύκολα κατανοητό πως ο στόχος στην υπογραφή συμβάσεων πολύ μικρής διάρκειας είναι διπλός:
Αφενός, επιδιώκεται η περαιτέρω πειθάρχηση των εργαζομένων, αφού θα προσπαθούν συνεχώς να αποδείξουν στο αφεντικό τους πως είναι πειθήνιοι και υπάκουοι, με σκοπό την ανανέωση της σύμβασης τους (που είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα στους καιρούς μας).
Αφετέρου, μέσα σε ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα είναι πολύ δύσκολο να οικοδομηθούν σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων, έτσι ώστε να εκφραστούν και να διεκδικήσουν συλλογικά (π.χ. βελτίωση των συνθηκών εργασίας, αύξηση των αποδοχών τους κ.λ.π.).
Εξάλλου, το χρονικό περιθώριο των συμβάσεων δεν επιτρέπει καν την οργάνωση μακροχρόνιων κινητοποιήσεων, ενώ ταυτόχρονα η συνεχής ανανέωση προσώπων δυσκολεύει τη συγκρότηση μορφώματος με κάποια αποκρυσταλλωμένα πολιτικά χαρακτηριστικά.
Σαν αποτέλεσμα, οι εργολαβίες καθίστανται ένα πραγματικά δύσκολο πεδίο ανάπτυξης συνδικαλισμού. Αποτελούν πρόσφορο πεδίο, ωστόσω, για τη δημιουργία και την ανάπτυξη σχέσεων διαπλοκής μεταξύ κράτους και αφεντικών (των εργολάβων συγκεκριμένα), εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη ροή κεφαλαίου στις πλάτες των εργαζόμενων.
Ο ρόλος του εργολάβου
Στο σημερινό καθεστώς των εξαθλιωτικών εργασιακών σχέσεων (κατάργηση επιδομάτων, μείωση κατώτατου μισθού κ.ο.κ) οι εργολαβίες λειτουργούν πλήρως επιβαρυντικά, αφού το μόνο που προσφέρουν είναι κέρδος στον ίδιο τον εργολάβο.
Ο εργολάβος σαν επάγγελμα είναι ένα άτομο το οποίο εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τον παραλογισμό του καπιταλισμού. Πλουτίζει χωρίς να παράγει ο ίδιος κάποιο έργο ή έστω υπηρεσίες. Αναλαμβάνει να εκτελέσει ένα έργο, διαχειριζόμενος ένα ποσό που του δίνεται προκαταβολικά, λειτουργεί δηλαδή σαν μεσάζοντας. Η παρουσία του θα μπορούσε να παρακαμφθεί πλήρως χωρίς να υπάρξει η παραμικρή απώλεια, αντιθέτως να υπάρξει κέρδος από την μη ύπαρξη του. (!)
Εφόσον ο εργολάβος αυτό που κάνει είναι μόνο να διαχειρίζεται υπεραξία, είναι φυσιολογικό να εκμεταλλεύεται, να κακοπληρώνει και να εντατικοποιεί τους εργαζόμενους. Με τη μείωση των μισθών, την υπογραφή συμβάσεων εργασίας για «εικονικά» 4ωρα που στην πραγματικότητα είναι 8ωρα (ενώ πληρώνονται φυσικά σαν 4ωρα) μεγιστοποιεί το κέρδος του, κάτι που βέβαια το κάνει χωρίς κανένα ενδοιασμό γιατί αυτή ακριβώς είναι η δουλειά του. (!)
Οι κινητοποιήσεις στο Α.Π.Θ.
Από τις 20/09 οι εργολαβικοί εργαζόμενοι της καθαριότητας, φύλαξης, συντήρησης, τεχνικής υπηρεσίας και προσωπικού γραφείων έχουν προχωρήσει σε απεργία με παράλληλη κατάληψη του κτηρίου διοίκησης του ΑΠΘ, με βασικό αίτημα να φύγουν οι εργολαβικές εταιρίες από το πανεπιστήμιο και να καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους. Επιπλέον, με τη λήξη των συμβάσεών τους, οι 350 στο σύνολο των 650, βρίσκονται πλεόν απολυμένοι, μη γνωρίζοντας εάν και με ποιούς όρους θα επαναπροσληφθούν. Κράτος και πρυτανεία τάσσονται ξεκάθαρα ενάντια στους απεργούς. Οι πρυτανικές αρχές έδειξαν με τη στάση τους την «έμπρακτη υποστήριξή» τους, με τις συνεχείς ανακοινώσεις τους που καταφέρονται ενάντια στους απεργούς και με τις «συμβιβαστικές» προτάσεις τους που απαιτούν λήξη της κατάληψης και της απεργίας. Ταυτόχρονα, τα αρμόδια υπουργεία (οικονομίας, παιδείας, εργασίας) κανονίζουν συναντήσεις με το σωματείο προκειμένου να βρεθεί μια λύση, οι οποίες καταλήγουν σε ανούσιες συζητήσεις με άτομα το λιγότερο αναρμόδια, εμπαίζοντας έτσι τους απεργούς.
Στον αγώνα των απεργών-εργολαβικών του Α.Π.Θ. σκοπός δεν είναι το «βόλεμα» σε μια θέση δημοσίου υπαλλήλου (αν μπορεί να χαρακτηριστεί βόλεμα η σύνταξη στα 40 χρόνια εργασίας και μισθοί της τάξης των 700 €/μήνα, με διαλυμένα ασφαλιστικά ταμεία). Το πρόταγμα τους φαντάζει ή τουλάχιστον θα έπρεπε να φαντάζει αυτονόητο για όλα τα κοινωνικά στρώματα: μόνιμη και σταθερή εργασία, χωρίς απειλές για απολύσεις και εργοδοτική τρομοκρατία.
ΕΞΩ ΟΙ ΕΡΓΟΛΑΒΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΘ & ΑΠΟ ΠΑΝΤΟΥ!
Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους απεργούς εργολαβικούς του Α.Π.Θ.