το χέρι κράτα μου
στα σκοτεινά… (του ΑΠΘ)
Κι ενώ έφτασε μια περίοδος που αυξάνονται τα τιμολόγια της δεη και τα εισιτήρια στις μεταφορές, μιαν ώρα που αν σπάσεις το χέρι(ή τα νεύρα σου) θα πρέπει να πληρώσεις 5 ευρώ στο νοσοκομείο, τώρα που παίρνουμε φωτοτυπημένους κώδικες και τα συγγράμματα περιορίζονται όλο και περισσότερο, τώρα λοιπόν, που όλα μειώνονται, η ασφάλεια περισσεύει.
Αυτό είναι!«ησυχία, τάξη και ασφάλεια». Βεβαίως. Μόνο που η γνωστή φράση χρειάζεται ανάλυση. Η ησυχία και η τάξη αφορούν τον έναν πόλο και η ασφάλεια τον άλλον πόλο. Από τη μία, βλέπουμε φοιτητές που εκπαιδεύονται να γίνουν υπάκουοι πολίτες και πειθαρχημένοι εργαζόμενοι. Από την άλλη, βλέπουμε καθηγητές που εκμεταλλεύονται την άμισθη εργασία μεταπτυχιακών φοιτητών, εργολάβους που εκμεταλλέυονται την ελαστική εργασία των εργαζομένων, τις εταιρίες που εκμεταλλεύονται τα ερευνητικά προγράμματα. Το σχήμα, λοιπόν, πάει κάπως έτσι: Αν οι φοιτητές είναι ήσυχοι, όλοι αυτοί που υποτιμούν τις ζωές τους θα είναι ασφαλείς. Μπορεί και να μην είναι ήσυχοι; Μπορεί. Όπως πολλοί και πολλές δεν ήταν το 2006-2007, όπως κάποιοι και κάποιες δεν είναι και σήμερα.Γιατί, όπως και να το κάνεις, κάτι τέτοιες καταστάσεις, όπως αυτές που αναφέρθηκαν στην αρχή, και κάτι άλλες παρόμοιες εκεί έξω μπορεί να σου δημιουργήσουν συναισθήματα που κυμαίνονται από την απλή ανησυχία μέχρι το θυμό. Και μπορεί να μετουσιωθούν σε δράσεις που κυμαίνονται από μια απλή συζήτηση με συμφοιτητή μέχρι πορείες και καταλήψεις-και πολλά άλλα τέτοια όμορφα πράγματα. Και κάπου εδώ είναι που η ασφάλεια του άλλου αρχίζει να κλονίζεται. Και κάπου πολύ κοντά είναι η πρόσληψη μερικών φυλάκων. Αν τώρα η λέξη σημειολογικά παραπέμπει σε μυώδεις μπράβους και αναρωτιέστε γιατί δεν τους αντιληφθήκατε, είστε σε λάθος δρόμο. Οι φύλακες του ΑΠΘ φορούν βυσσινί μπλουζάκια και είναι φιλικοί με το προστατευόμενο είδος των φοιτητών. Είναι απλοί υπάλληλοι – σε ρόλο ρουφιάνου που τρέχουν πάνω στα παπάκια τους να καταδώσουν κάθε ύποπτη ενέργεια από την αφισοκόλληση μέχρι μια συγκέντρωση φοιτητών.
Και κάπως έτσι γίνεται φανερό ότι άλλο πράγμα είναι το αίσθημα ασφάλειας που θέλουμε να νιώθουμε στο πανεπιστήμιο,όπως σε όλα τα περιβάλλοντα που ζούμε καθημερινά, και άλλο πράγμα είναι η πειθάρχηση και ο έλεγχος που επιβάλλουν τα συστήματα επιτήρησης(κάμερες, συναγερμοί, κλειδαριές, ρολλά, φύλακες). Και μάλιστα πρόκειται για δύο συγκρουόμενες αντιλήψεις του χώρου. Η πρώτη προσεγγίζει την ασφάλεια ως την αίσθηση που βιώνεις όταν νιώθεις οικεία σε ένα χώρο μαζί με άλλους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε το χώρο- ακόμα καλύτερα: που ζείτε μαζί το χώρο- ενώ η δεύτερη προσεγγίζει την ασφάλεια ως κατάσταση που εγκαθιδρύεται προσλαμβάνοντας φύλακες, κλειδώνοντας τις αίθουσες μετά το τέλος των μαθημάτων, ενεργοποιώντας τους συναγερμούς και κατεβάζοντας ρολλά, ως κατάσταση κυριαρχίας και εποπτείας κάποιου πάνω στην οντότητα ενός άλλου.
Πολλοί και πολλές, λοιπόν, έχοντας την πεποίθηση ότι ο χώρος νοηματοδοτείται από τα υποκείμενα που τον βιώνουν,επιλέγουμε να χτίζουμε σχέσεις και κοινότητες ιδεών και αγώνων μέσα στα πανεπιστήμια. Με άλλα λόγια, επιλέγουμε να κινούμαστε στους χώρους του πανεπιστημίου, θεωρώντας τον αναπόσπαστο κομμάτι του δημοσίου χώρου, και να υπάρχουμε συλλογικά μέσα σ’αυτόν οικειοποιούμενοι εδάφη. Γιατί ο μόνος πραγματικά ανασφαλής χώρος είναι ο μη προσβάσιμος (ή ο ελεγχόμενα προσβάσιμος). Γιατί ο χώρος που δε βιώνεται, είναι ήδη νεκρός. Και αυτό το συμπέρασμα είναι ασφαλές.
…οπότε κύριε φύλακα,
να με προσέχεις.
απόδραση
αυτόνομη παρέμβαση στη νομική